چکاپ کامل کبد | راهنمای جامع بررسی سلامت کبد

کبد یکی از مهم‌ترین اندام‌های بدن است که سلامت آن تأثیر مستقیمی بر عملکرد کلی بدن دارد. چکاپ کامل کبد، گامی اساسی برای پیشگیری، تشخیص زودهنگام و درمان بیماری‌های کبدی است. در این مقاله از آزمایشگاه رایان، با زبانی ساده اما دقیق، به بررسی کامل این موضوع خواهیم پرداخت.

چرا سلامت کبد اهمیت دارد؟

نقش کبد در بدن

کبد بیش از ۵۰۰ عملکرد حیاتی در بدن انجام می‌دهد؛ از جمله:

• تصفیه سموم و مواد شیمیایی

• تولید صفرا برای هضم چربی‌ها

• تنظیم قند خون

• ذخیره ویتامین‌ها و آهن

• تجزیه داروها و الکل

به همین دلیل، کوچک‌ترین اختلال در عملکرد کبد می‌تواند پیامدهای جدی برای سلامتی ایجاد کند.

آمار جهانی از بیماری‌های کبدی

طبق گزارش سازمان جهانی بهداشت (WHO)، حدود ۲ میلیون نفر سالانه در جهان به دلیل بیماری‌های کبدی جان خود را از دست می‌دهند. از این میان، بیماری کبد چرب غیرالکلی (NAFLD) یکی از شایع‌ترین دلایل است که در حال افزایش است، به‌ویژه در جوامعی با سبک زندگی کم‌تحرک.

چکاپ کامل کبد چیست؟

تعریف و هدف چکاپ کبد

چکاپ کامل کبد مجموعه‌ای از آزمایش‌های خون است که برای بررسی سلامت و عملکرد کبد انجام می‌شود. این آزمایش‌ها کمک می‌کنند تا بیماری‌هایی مانند:

• کبد چرب

• هپاتیت

• سیروز

• اختلال در تولید صفرا

در مراحل اولیه تشخیص داده شوند.

چه افرادی به چکاپ کبد نیاز دارند؟

چکاپ کبد برای همه افراد ضروری نیست، اما در موارد زیر توصیه می‌شود:

• سابقه بیماری کبدی در خانواده

• چاقی یا اضافه‌وزن

• مصرف طولانی‌مدت داروها

• مصرف الکل

• دیابت نوع ۲

• خستگی مزمن، بی‌اشتهایی یا زردی پوست

اسم آزمایش‌ کبد و کاربرد هرکدام

آزمایش‌های آنزیمی (ALT، AST)

• ALT (Alanine Transaminase): بالا بودن آن نشانه آسیب به سلول‌های کبدی است.

• AST (Aspartate Transaminase): هم در کبد و هم در عضلات وجود دارد و بالا بودن آن می‌تواند نشانه التهاب یا آسیب باشد.

آزمایشات عملکردی مانند ALP و GGT

• ALP (Alkaline Phosphatase): در کبد و استخوان‌ها یافت می‌شود. بالا بودن آن می‌تواند نشانه انسداد مجاری صفراوی باشد.

• GGT (Gamma-Glutamyl Transferase): حساس به مصرف الکل یا داروهای خاص است.

بررسی بیلی‌روبین، آلبومین و پروترومبین

• بیلی‌روبین: رنگدانه‌ای است که افزایش آن می‌تواند منجر به زردی پوست شود.

• آلبومین: پروتئینی که کبد تولید می‌کند. سطح پایین آن نشان‌دهنده اختلال کبدی است.

• پروترومبین تایم: زمان انعقاد خون را بررسی می‌کند و افزایش آن می‌تواند نشانه مشکلات کبدی باشد.

نکات مهم قبل از آزمایش کبد

آیا باید ناشتا بود؟

برخی از آزمایش‌های کبدی ممکن است به حالت ناشتا بودن نیاز داشته باشند. بهتر است پیش از انجام آزمایش، با پزشک مشورت کنید.

داروهایی که نتایج را تغییر می‌دهند

برخی داروها مانند استامینوفن، آنتی‌بیوتیک‌ها یا داروهای ضدافسردگی ممکن است روی نتایج تأثیر بگذارند. پزشک باید از داروهای مصرفی شما مطلع باشد.

توصیه‌های پزشک پیش از آزمایش

• ۸ تا ۱۲ ساعت ناشتا بودن در صورت نیاز

• پرهیز از مصرف الکل ۲۴ ساعت قبل از آزمایش

• خواب کافی شب قبل از آزمایش

جدول آزمایش کبد چرب